- ของขวัญที่ลูกหลายคนอยากได้มากที่สุด คือ การที่พ่อแม่พร้อมที่จะรับฟังพวกเขา เข้าใจสิ่งที่เขาเผชิญ และยอมรับในตัวเขาแม้จะไม่สมบูรณ์แบบ
หนึ่งเรื่องเศร้าที่เรามักพบเจอตลอดไม่ว่าจะอายุเท่าไร คือ รู้สึกว่าตัวเองไม่ดีพอ การมองหา ‘คุณค่า’ ในตัวเองเพื่อดึงความเชื่อมั่นคืนมากลับกลายเป็นเรื่องยาก…
‘ทักษะการฟังที่ดี’ ตัวช่วยหนึ่งที่จะทำให้เรากลับมาเห็นคุณค่าในตัวเอง รู้สึกว่าตัวเอง ‘ดีพอ’ จะมีอะไรดีไปกว่าการมีใครสักคนที่พร้อมนั่งข้างๆ เรา รับฟังปัญหาทุกสิ่งที่เราเผชิญด้วยความเต็มใจ พร้อมที่จะเข้าใจ และช่วยเราที่กำลังหลงทางได้เจอกับคุณค่าในตัวเองอีกครั้ง ยิ่งถ้าคนๆ นั้นเป็นพ่อแม่ด้วยคงเป็นเรื่องดีไม่ใช่น้อย เพราะสำหรับลูกไม่มีของขวัญใดจะมีค่าเท่ากับการที่พ่อแม่พร้อมรับฟัง เข้าใจ และยอมรับแม้ว่าเขาจะไม่มีสมบูรณ์แบบ
‘การฟังที่ดี’ เริ่มต้นจาก…
(1) อยู่ตรงนั้นเพื่อเขา (Be present) วางทุกอย่างลง สายตามองที่เขา และเปิดรับสิ่งที่เขากำลังพูด
(2) ฟังสิ่งสำคัญ หรือสิ่งที่อีกฝ่ายต้องการจะบอก ไม่แทรกแซงด้วยการบ่น ตำหนิ ต่อว่า ระหว่างที่อีกฝ่ายพูด
(3) ฟังให้ได้ยินเสียงพูด และเสียงความรู้สึกที่ซ่อนอยู่
(4) ฟังด้วยหัวใจ และร่างกาย ได้แก่ สีหน้า ท่าทาง อารมณ์ที่แสดงออกล้วนเป็นสิ่งที่ทำให้อีกฝ่ายสบายใจที่พูดหรือไม่พูดออกมา
(5) ฟังด้วยใจเป็นกลาง ไม่คิดแทน ไม่ตัดสินอีกฝ่าย ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย แต่เราควรฟังให้จบ โดยไม่พูดแทรก
(6) ฟังเพราะอยากเข้าใจในมุมของอีกฝ่าย
(7) ฟังโดยไม่ต้องคิดว่า เราจะสามารถแก้ไขปัญหานี้ได้ไหม เพราะสิ่งสำคัญของการฟัง คือ ‘การฟัง’ อย่างเคียงข้าง ไม่ใช่การสอนสั่ง หรือการตัดสิน
บางครั้งพ่อแม่ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับทุกสิ่งที่ลูกพูด หรือต้องมีคำตอบให้กับทุกปัญหาของลูก เพราะสิ่งที่ลูกต้องการจากเราอาจจะเป็นเพียง ‘การรับฟัง’ และ ‘การยอมรับ’ เท่านั้นเอง
สุดท้าย หากวัยรุ่นรู้สึกว่า ‘เขาต้องการความช่วยเหลือ’ การไปพบจิตแพทย์ หรือนักจิตวิทยา คือทางเลือกที่พ่อแม่ควรแนะนำให้กับลูกได้ เพราะบางครั้งการพูดคุยกับพ่อแม่ในเรื่องบางเรื่อง อาจจะทำให้วัยรุ่นรู้สึกกระอักกระอ่วนใจ พ่อแม่อย่าเพิ่งน้อยใจว่า ทำไมลูกไม่กล้าปรึกษาเรา เพราะวัยรุ่นหลายคนกลัวว่า ถ้าเขาพูดเรื่องนั้นออกไปแล้ว พ่อแม่จะเสียใจ หรือผิดหวังในตัวเขาหรือเปล่า ดังนั้น การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ อาจจะเป็นทางเลือกที่เขาสบายใจกว่าเท่านั้น ไม่ได้แปลว่าเขารักหรือเคารพพ่อแม่น้อยลงแต่อย่างใด
แม้โลกจะดูสิ้นหวัง และตัวเขากำลังจะหมดหวังกับตัวเอง ถ้าพ่อแม่ยังคงยืนหยัดเคียงข้างและเชื่อมั่นในตัวลูก ความหวังที่เรามอบให้กับเขาสามารถจุดประกายความหวังให้กับลูกได้อีกครั้งหนึ่ง ขอเพียงพ่อแม่อย่าหมดหวังในตัวลูก
อ่านบทความฉบับเต็ม ในวันที่โลกดูสิ้นหวัง และตัวฉันที่กำลังจะหมดหวังกับตัวเอง : EP.1 ‘I feel hopeless.’
