การเถียงอย่างสร้างสรรค์ หรือ การโต้แย้งด้วยเหตุผล คือ ผลงานอันเยี่ยมยอดซึ่งเกิดจากทักษะในการคิดวิเคราะห์ เรียนรู้ที่จะแยกข้อมูลออกเป็นส่วนๆ คัดกรองและทดสอบซ้ำไปซ้ำมาว่ามันมีน้ำหนักเพียงพอต่อการโต้แย้งหรือไม่
เคล็ดลับง่ายๆ มีดังนี้
- ทำบ้านให้เป็นที่ปลอดภัย เด็กๆ ได้รู้จักอารมณ์ตัวเอง ทุกอารมณ์สามารถยอมรับได้ แต่พฤติกรรมจากอารมณ์นั้นต้องมีขอบเขตเสมอ
- เริ่มจากเรื่องที่เด็กชอบ เช่น หนัง,หนังสือ การโต้แย้งถึงจะสนุกและเชื่อมโยงง่าย
- สอนให้รู้จักความแตกต่างระหว่าง ‘แสดงความคิดเห็น’ และ ‘เถียง’ โดยค่อยๆ ฝึกให้เด็กๆ อธิบายเหตุผลว่า “หนูคิดอย่างนี้เพราะอะไร” แทนที่จะพูดสั้นๆ ว่า “ก็หนูคิดอย่างนี้”
- ทำให้ผิดหวังบ้าง เพราะเด็กๆ ไม่มีทางได้อย่างใจไปหมดทุกอย่าง เด็กๆ จะเรียนรู้และยอมรับการโต้แย้งที่ไม่เป็นไปตามที่คิด
- พ่อแม่ ญาติ และครู ต้องฟังให้มากกว่าพูด ความคิดและเหตุผลต่างๆ ของเด็ก และควรถูกรับฟังเพื่อหาความรู้สึก จะได้รับรู้ถึงสิ่งที่เด็กให้คุณค่า ใครอยากรู้ว่าตัวเองนักฟังระดับไหนคลิก ที่นี่
- ฝึกให้เด็กอ่านความหมายระหว่างบรรทัด เหตุผลที่ยกมาหนุนเป็นสิ่งสำคัญ แต่สิ่งที่ไม่ถูกนำขึ้นมาโต้เถียงก็สำคัญเช่นกัน เขาจะค่อยๆ สังเกต และอาจหยิบมันมาใช้ในคราวต่อไป
- ให้เด็กได้ตัดสินใจเองในตอนท้าย เขาจะได้มีประสบการณ์เรื่องความสำเร็จและล้มเหลวเป็นของตัวเอง
ข้อควรจำ
“ถ้าอยากสอนให้ลูกไม่เชื่อคนง่าย พ่อแม่ก็ต้องให้มีเหตุผลที่ดีพอให้พวกเขาเชื่อใจได้ด้วย”
อ่านบทความเพิ่มเติมและเจาะลึกการเถียงอย่างสร้างสรรค์มากกว่านี่ได้ที่นี่ เป็นเด็กยิ่งต้อง ‘เถียง’ และเถียงอย่างสร้างสรรค์เพื่อเข้าใจตัวเองและคนอื่น
